Ποια παιχνίδια παίζατε σαν παιδιά; Σαν παιδιά εμείς εις την πόλη, παίζαμε στα ερείπια των βομβαρδισμών. Λοιπόν, την Κέρκυρα την βομβαρδίσανε με τον πόλεμο και χάσαμε τα πιο όμορφα κτίρια –όπως ξέρετε- στην πόλη, τα οποία δεν ανοικοδομήσαμε δυστυχώς, φτιάξαμε κάτι φριχτές πολυκατοικίες. Να το ξέρουμε ότι πάνω στα ωραιότερα κτίρια φτιάξαμε αυτά που φτιάξαμε…
Πώς περνούσατε τον ελεύθερο χρόνο σας σαν παιδιά; Με τα παιχνίδια. Μαζευόμασταν τα παιδιά της γειτονιάς ή άλλα παιδιά από την άλλη γειτονιά-γιατί ήμαστε πολλά παιδιά- να παίξουμε «ομάδες», να παίξουμε τη «μακριά γαϊδούρα» που λέγαμε, να παίξουμε «το λουρί της μάνας» σε ανοιχτό χώρο… ε άμα έβρεχε, καθόμαστε μέσα. Το δύσκολο ήτανε το διάβασμα,…
Φτιάχνατε παιχνίδια; Παιχνίδια χειροτεχνίες, χειροτεχνίες φτιάχναμε στο σχολείο. Τα σπιτάκια, που κόβαμε τα χαρτιά και τα κολλούσαμε με κόλλες γλασέ που φτιάχνανε τα παιδιά, δηλαδή η κάθε τάξη. Αυτά φτιάχνανε, χειροτεχνία. Φτιάχναμε διάφορα πραγματάκια, ένα σπιτάκι με κήπο και βρίσκανε από εκεί που τρέχει το νερό, ένα πράσινο χόρτο και βάζανε πρασινάδες γύρω-γύρω, δηλαδή τέτοια…
Τα παιχνίδια που παίζαμε ήταν στο σχολείο, γιατί το σχολείο είναι ακριβώς κάτω εδώ. Είχε μια μεγάλη αυλή η εκκλησία, γυρίζαμε γύρω-γύρω στην εκκλησία. Άμα ήτανε κρύο, παίζαμε κυνηγητό για να ζεσταθούμε -που βγαίναμε διάλλειμα. Τα παιχνίδια μας ήτανε: «το παστέλι», κουτσό, που παίζαμε: ήταν οι πλάκες χωρισμένες όπως είναι η αυλή στρωμένη, όπως είναι…
Τι κάνατε μετά το σχολείο; Πηγαίναμε στο σπίτι, τρώγαμε και μετά αρχίζαμε και διαβάζαμε. Εμείς όμως εκείνη την εποχή, Δευτέρα-Τρίτη-Πέμπτη και Παρασκευή, είχαμε μάθημα το απόγευμα. Δηλαδή θα σχολούσαμε κατά τις 12 η ώρα και το απόγευμα θα πηγαίναμε και θα είχαμε Θρησκευτικά, Γεωγραφία ή Καλλιτεχνικά και προετοιμαζόμασταν. Εγώ τουλάχιστον έκανα τα γραπτά, δηλαδή Μαθηματικά…
Τι παιχνίδια παίζατε στο σχολείο; Παίζαμε μπάλα, κυνηγητό, μήλα… αυτή τη μπάλα που σας είπα, που κάναμε έναν κύκλο γύρω-γύρω και η μια έριχνε στην άλλη. Τα αγόρια έπαιζαν σκλαβάκια, κρυφτό… αυτά.
Τι παιχνίδια παίζατε στη γειτονιά; Γειτονιά δεν είχα, γιατί εγώ ήμουνα μέσα στο περιβόλι και ήταν το σπίτι μας έξω από την πόλη, αλλά μέσα στο σπίτι είχαμε μεγάλη αυλή. Παίζαμε μπάλα όλα τα παιδάκια-δηλαδή τα αδέλφια μου εννοώ- και ο μπαμπάς μας, μας έβαζε κούνια και κάναμε, σε ένα δέντρο την κρεμούσε και παίζαμε…
-Είχα έναν παππού ο οποίος έπαιζε ποδόσφαιρο στον Άρη. Τότε ήταν ο Άρης, η Ελλάς, ο Κεραυνός, η Δόξα, η Ερμούπολις. Ήταν ομάδες εδώ, της Σύρου. Κι άμαν ήμουν κι εγώ μικρός σαν κι εσάς, πήγαινα στην πόρτα να μπω, για το γήπεδο. Τότε γήπεδο είχαμε εκεί που είναι το στρατόπεδο τώρα. Και αφού ερχόταν…
Και λέγαμε: «Αραί-Μπουραί, στου γαιδάρου την αυλή, φύτεψα μια μηλιά, πόσα μήλα είναι αυτά;». Μπορείς να πεις φύτεψα μια λεμονιά, πόσα μήλα είναι αυτά; Φύτεψα μία πορτοκαλιά, πόσα πορτοκάλια είναι αυτά; Μια ροδιά, πόσα ρόδια είναι αυτά;
Εδώ ήτανε το χώμα. Αυτά είναι τα λεγόμενα «Βαβούλια». Και κάναμε μία τρύπα εδώ, άλλη μία εδώ, εδώ, και άλλη μία εδώ. Αυτές ήταν οι τρύπες. Ήτανε τόοοσο βαθιές, μέσα στο χώμα. Και πιάναμε μία μπαλίτσα, που σου ‘πα, από τις κάλτσες και ήμασταν εδώ εμείς, παίρναμε την μπάλα και πετούσαμε την μπάλα και προσπαθούσαμε…
Μετά κάναμε από καλάμι, το καλάμι βέβαια δεν ήταν σαν κι αυτά που έχουν σήμερα οι κήποι. Το καλάμι ήτανε ζαχαροκάλαμο. Από εκεί βγάζανε τη ζάχαρη. Και ξες τι φτιάχναμε; Αετούς! Ο αετός ήτανε ένα τέτοιο πράγμα, εδώ υπήρχε ένα ξυλαράκι, εδώ βάζαμε σπάγκο, το κατεβάζαμε εδώ και από εδώ ήταν η ουρίτσα του. Και…
-Εμείς παίζαμε τις σβούρες. Παίρναμε μία σβούρα και βάζαμε γύρω-γύρω το σπάγκο . – Ναι, το ξέρω! Το έχουνε και οι Κινέζοι αλλά τώρα το λένε γιο-γιο. -Α! Όχι! Άλλο είναι το γιογιό και άλλη η σβούρα. Η σβούρα, που λες, ήταν πρώτα με σπάγκο γύρω γύρω και πετούσαμε το σπάγκο κι έβλεπες τη…
Αλλά εκεί που μεγαλώσαμε λίγο, πηγαίνοντας προς τα 3 γεφύρια… Δεν ξέρω αν ξέρετε τις περιοχές. Πως είναι ο Άγιος Γεώργιος; Αν συνεχίσεις στο δρόμο θα πας στα τρία γεφύρια που λέμε. Από εκεί κάτω, ήτανε μία αίθουσα όχι τόσο μεγάλη, λίγο πιο μικρή από αυτήν. Κι εκεί ερχόταν από την Αθήνα καραγκιοζοπαίχτες που μας…
Τα κορίτσια εμείς παίζαμε κυρίως την παστέλα. Τώρα δεν ξέρω, καμιά φορά το λένε και πατητό. Δεν ξέρω εσείς πως το έχετε μάθει. Αυτό που κάνουμε κάτω, που χαράζουμε ένα παραλληλόγραμμο, κάνουμε εδώ ένα σα σπιτάκι, πάνω κάτω και κάνουμε εδώ τέσσερα τριγωνάκια. Και με την παστέλα, μια πλατιά πετρούλα, έπρεπε να την πηγαίνουμε από…
Παιχνίδια παίζαμε όλοι μαζί. Όλα τα παιδάκια τότε. Στις γειτονιές συνήθως μαζευόμαστε και παίζαμε. Αυτό το κάναμε βέβαια όταν τα σχολεία ήταν ανοιχτά, όταν τελειώναμε τα μαθήματά μας και ο καιρός ήταν καλός έξω να βγούμε έξω στην αλάνα τότε γύρω από τα σπίτια μας. Αλάνες ήταν αυτά τα ανοιχτά μέρη που μπορούσαμε να παίξουμε.…
-Εμείς παίζαμε και με τα άλλα τα παιδάκια, όταν ήμασταν λίγο πιο μεγάλοι, πηγαίναμε Τρίτη Δημοτικού ή Τετάρτη. Παίζαμε πολλά παιδιά μαζί, και αγοράκια και κοριτσάκια. Παίζαμε ένα παιχνίδι που το λέγανε «Περνά-περνά η μέλισσα». Παίζαμε τα «Μήλα» με την μπάλα. Ήμασταν δύο ομάδες. Τι άλλα παιχνίδια θέλετε να σας πούμε που παίζαμε; Εσείς τώρα…
Και ένα αεροπλανάκι! (Δείχνει στα παιδιά διάφορα παιχνίδια που έφερε). Αυτό το αεροπλανάκι ο μπαμπάς του συζύγου μου, του το έφερε όταν ήτανε μικρούλης σαν και εσάς. Ξέρεις πόσο ήτανε; Πέντε χρονών! Εσείς είσαστε λίγο παραπάνω, ε; Και το κρατούσε ο άντρας μου, όταν ήτανε μικρός σαν και σένα, και όλη μέρα μες στο σπίτι έκανε «Βουουουου». Το…
Εγώ πήγαινα στο ίδιο σχολείο της Άνω Σύρου. Στην πρώτη τάξη του Δημοτικού, είχαμε μέσα στην τάξη έναν ιδιαίτερο χώρο χωρισμένο κάτω στο πάτωμα και μέσα είχε άμμο. Και είχανε βοτσαλάκια και κάναμε διάφορα σχέδια. Όταν ο δάσκαλος έκανε μάθημα στη Δευτέρα ή στην Τρίτη. Ήτανε τρεις τάξεις μαζί. Πρώτη, Δευτέρα και Τρίτη. Τα πιο…
-Άλλο δώρο, λοιπόν, που εγώ εκείνη την εποχή έπαιρνα ήτανε και αυτός ο κούκλος! Τον βλέπετε τον κούκλο; – Μόνη σας το φτιάξατε; -Όχι, αγάπη μου. Το είχαμε αγοράσει. Εντάξει, αυτός ήτανε μπλε, ήτανε ναύτης. Ήτανε μπλε εδώ και εδώ. Ναύτης κανονικά. Φορούσε το καπελάκι του κι εδώ είχε δύο γαλόνια κόκκινα. Αλλά έχουν περάσει…
-Εκείνη την εποχή λοιπόν παιδάκια μου, έκανε και κρύο. Αυτό λοιπόν το δωράκι μου το είχε κάνει η γιαγιά μου. Ξέρετε τι είναι; -Κούκλα που είναι γάντια. -Εξαιρετικά. Εκείνη την εποχή δεν φορούσαν τα παιδάκια πάρα πολύ γάντια. Ωραία; Όταν έκανε κρύο, γιατί έκανε κρύο, τα χεράκια έπρεπε να είναι ζεστά. Και βάζαμε τα χεράκια…
-Εσείς τι παιχνίδια παίζατε; – Παίζαμε πάρα πολύ όπως όλα τα παιδιά ποδόσφαιρο. Πηγαίναμε στο γυμναστήριο, ξέρετε πού είναι το γυμναστήριο; Πηγαίναμε εκεί και παίζαμε. Δεν υπάρχει τώρα, είναι χαλασμένο. Πηγαίναμε κάθε μέρα στο γυμναστήριο, κάναμε γυμναστική, με το σχολείο. Πηγαίναμε και παίζαμε πάρα πολύ στη γειτονιά. Εμείς εκείνη την εποχή δεν παίζαμε καθόλου παιχνίδια, δεν…
-Εμείς ήμασταν δύο κορίτσια. Αλλά επειδή παίζαμε πολύ έξω, παίζαμε και αγορίστικα παιχνίδια. -Α, είναι σβούρα! -Είναι σβούρα. Μπράβο! Αλλά ξέχασα να φέρω το σπάγκο του. Κανονικά βάζεις σπάγκο εδώ και μετά το τραβάς.
-Και όταν πηγαίναμε με τον παππού βόλτα στην παραλία και μαζεύαμε τα κοχύλια… – Αυτό, αυτό που το βρήκατε; – Κι αυτό στην παραλία. Γιάννη, για κάνε το χέρι σου έτσι. Φαντάσου πόσο μεγάλα μας φαίνοντανε αυτά! Μου φαινόνταν τεράστια! – Αυτό! Αυτό, τι είναι αυτό; – Ποιο; Αυτό; Αυτό είναι το αυτάκι της θάλασσας. …
-Εμείς τα κορίτσια είχαμε και αυτά. Ξέρετε τι είναι αυτά; -Αυτοκόλλητα; – Όχι αυτοκόλλητα. Αυτά είναι δικό σας κατόρθωμα. Εδώ έπρεπε να έχουμε κόλα. Κάναμε κόλλα. Παίρναμε από της αμυγδαλιάς, το δάκρυ της αμυγδαλιάς. Έχετε δει που κάνει ένα καφέ; Και το λιώναμε με ζεστό νερό ή παίρναμε αλεύρι πάλι με ζεστό νερό και μ’…
-Α! εδώ να δείτε τα παιχνίδια μου! (Δείχνει φωτογραφίες). Αυτό είναι το αλογάκι μου. – Τέτοια, παρόμοια έχουμε και τώρα. – Ναι, παρόμοια, ναι. Αυτό ήτανε πάλι, απ’ ότι το θυμάμαι, από καμβά. Έτσι γεμισμένο και ζωγραφισμένο και είχε και από κάτω. Έκανες δηλαδή μία τραμπάλα. Και θέλω να δείτε και την κούκλα μου τη…
-Έπαιξα μερικά παιχνίδια που μερικά από αυτά είναι ίδια με αυτά που παίζετε εσείς τώρα. -Ας πούμε το κυνηγητό; Το κυνηγητό το παίζατε; – Όλα τα παιχνίδια τα παίζαμε. Παίζαμε κυνηγητό, κρυφτό… Παίζαμε στην αυλή του σπιτιού… -Παίζατε και τυφλόμυγα; – Και τυφλόμυγα παίζαμε και ποδόσφαιρο παίζαμε… Ποδόσφαιρο παίζετε; -Ναι!!!!…
-Τι έχεις; -Ένα γατάκι που είναι τόσο (μικρό). Χοντρούλη τόσο. Πλάκα κάνω. -Μπράβο. Είχαμε και εμείς μία γάτα έτσι όταν ήμουνα και εγώ μικρή στην ηλικία σας. Και να σας πω λοιπόν να γελάσετε. Είχαμε μία γάτα που τη λέγαμε Ζαζά. -Ζαζά; -Ζαζά. Και είχαμε και ένα καναρίνι σε ένα κλουβί που το λέγανε Ζιζί. …
-Μου είχε μιλήσει για τα παιδικά του χρόνια. Μου είχε μιλήσει για το δάσκαλό του που τον έλεγανε Καστρινό. Ο κύριος Καστρινός με το βιολί. Μου είχε πει, οι άλλοι λέγανε ότι ήταν πολύ άτακτο παιδί. Και η γιαγιά μου επειδή είχε πέντε γιους και μία κόρη για να μπορέσει να κάνει δουλειές του έλεγε:…
– Πώς παίζατε μπάσκετ; – Μπάσκετ δεν υπήρχε. Δεν είχαμε μπάσκετ τότε, είχαμε ένα τόπι από πανιά. Μια μπάλα, την οποία την κάναμε στο σπίτι, τη ράβαμε με τη βελόνα. Κάναμε την μπάλα και την κλωτσούσαμε, την πετούσαμε, παίζαμε.
-Εμείς τότε φτιάχναμε, δεν υπήρχαν οι μπάλες οι έτοιμες. Φτιάχναμε χαρτιά ή πάνια, τα τυλίγαμε και τα δέναμε απ’ έξω. Και παίζαμε μπάλα. – Δηλαδή, εσείς φτιάχνατε την μπάλα; – Εμείς τη φτιάχναμε, μαζί με τη μαμά μας, με τη γιαγιά μας, μας βοηθούσε. Φτιάχναμε μία μπάλα πάνινη, στη μέση χαρτιά πολλά και…
Πηγαίναμε το βράδυ στην πλατεία και παίζαμε, στο γήπεδο παίζαμε μπάλα. Εδώ στο σχολείο τα παιχνίδια μας ήταν με την μπάλα. Και γυμναστική, το τρέξιμο. Όταν δεν είχαμε σχολείο, παίζαμε άλλα παιχνίδια. Είχαμε έναν τενεκέ και τον κλωτσούσαμε. Το λέγαμε κλωτσοντενεκέ το παιχνίδι αυτό. Τον βάζαμε τον τενεκέ και τον κλωτσούσαμε. Μετά μαζευόμασταν τα παιδιά, κάναμε ένα…
-Τι παιχνίδια παίζατε; – Παιχνίδια πάρα πολλά! Άλλα παιχνίδια έπαιζαν τα κορίτσια, άλλα παιχνίδια παίζαμε τα αγόρια. – Εμένα ο μπαμπάς μου, μου είχε πει ότι φτιάχνανε καραβάκια με κουπιά. – Με πτίκια. Τα πτίκια είναι ο φλοιός από τα πεύκα. Παίρναμε ένα κομμάτι από αυτό, τα σκαλίζαμε και τα κάναμε βαρκούλες. Τα παιδιά, εμείς…
Παίζαμε στις γειτονιές. Παίζαμε κυνηγητό, κρυφτό, αυτά τα παιχνιδάκια παίζαμε. Το μαντήλι, που το κρατούσαμε. Ποιος να το πιάσει, να βγει πρώτος. Το κρατούσε ένας και ήταν δέκα παιδιά από δω, δέκα από κει για να βγουν οι δύο πρώτοι. Καμία ιστορία λέγαμε μεταξύ μας, με το μυαλό μας ιστορίες. Κάναμε εμείς οι κοπέλες τις κουμπάρες. …
-Εγώ δεν είχα κούκλα. Ξέρετε τι είχα εγώ για κούκλα; Η γιαγιά μου, μου είχε ράψει με κουρέλια ένα μακρύ πράγμα. Είχε κολλήσει δυο χέρια πάλι από κουρέλια εκεί και στο κεφάλι είχε ράψει τη μούρη, τα χείλια να φαίνονται και τα μάτια και απάνω στο κεφάλι, από τα πρόβατα το μαλλί, είχε κάνει μαλλιά.…
-Με τι παιχνίδια παίζατε; – Αχ με τι παιχνίδια… -Είχατε κινητά ή όχι; – Όχι μάτια μου, δεν είχαμε κινητά. -Ούτε τάμπλετ; -Τίποτα τέτοια δεν είχαμε. Εμείς επειδή γεννήθηκα στην Κατοχή, δεν είχε ο μπαμπάς μου λεφτά. Και παίζαμε… Ξέρεις μάτια μου; Έκανε η μαμά μου κάτι κούκλες από πανάκια και παίζαμε. Καμιά μπαλίτσα αν…
Δείχνει στα παιδιά την μπάλα -Ωραία μπάλα. -Μας βοηθούσε η μαμά, η γιαγιά… Μόνοι μας βρίσκαμε πανιά και κλωστές και την τυλίγαμε. Βέβαια, δεν έκανε γκελ. (γελάει)
– Τα παιχνίδια τότε από τι ήταν φτιαγμένα; -Τα φτιάχναμε μόνοι μας. Εμείς τα αγόρια που παίζαμε μπάλα, φτιάχναμε μπάλα από πανιά. Πού να βρούμε φουσκωμένη μπάλα και πλαστική μπάλα; Φτιάχναμε τα παιχνίδια μόνοι μας. Κόβαμε ξύλα, φτιάχναμε τόξα. Παίζαμε πολέμους… δυστυχώς. Ο πόλεμος δεν είναι παιχνίδι. -Ελπίζω να μην παίζατε και ξύλο! – Δυστυχώς…
Εμείς είχαμε πραγματάκια που τα φτιάχναμε μόνοι μας. Κουκλίτσες. Παίρναμε πανάκια και φτιάχναμε κουκλάκια. Παίρναμε κονσέρβες και τις κόβαμε στη μέση και κάναμε καραβάκια. Δηλαδή, παίρναμε την κονσέρβα, όπως ήταν η κονσέρβα άδεια, βάζαμε μέσα ένα ξυλάκι, βάζαμε δύο πανάκια και κάναμε καραβάκια. Γιατί δεν είχαμε τη δυνατότητα να πάρουμε τέτοια, η εποχή ήταν δύσκολη.…
Εγώ δεν είχα κούκλα. Ξέρετε τι είχα εγώ για κούκλα; Η γιαγιά μου, μου είχε ράψει με κουρέλια ένα μακρύ πράγμα. Είχε κολλήσει δυο χέρια πάλι από κουρέλια εκεί και στο κεφάλι είχε ράψει τη μούρη, τα χείλια να φαίνονται και τα μάτια και απάνω στο κεφάλι, από τα πρόβατα το μαλλί, είχε κάνει μαλλιά.…
-Τι ώρα παίζαμε; Το απόγευμα που είχαμε διαβάσει κι αν βοηθούσαμε και τη μαμά σε καμιά δουλειά… Μετά παίζαμε. Το απόγευμα παίζαμε και όταν βγαίναμε στο διάλειμμα στο σχολείο. -Τα μαθήματα πότε τα διαβάζατε; -Τρώγαμε, και μετά από μισή ώρα… Χωνεύαμε, ξεκουραζόμασταν και μετά πιάναμε και διαβάζαμε για να έχουμε πολλή ώρα μετά ελεύθερη να…
-Τι παιχνίδια παίζατε; -Α! Παίζαμε σκοινάκι! Θα φέρω σκοινάκι και θα παίξουμε, έτσι; Και θα παίξω κι εγώ μαζί σας. Σκοινάκι, πετρούλες που σας έδειξε η κυρία Ουρανία… -Παίζατε και κρυφτό; -Κρυφτό; Κρυφτό (εννοείται) ! Γυρίζαμε τον κόσμο! Δεν είχε αυτοκίνητα, δεν είχε τίποτα. Γελάγαμε! Όλα τα παιδάκια αγαπημένα ήμασταν. Τραμπάλα! -Πού τα παίζατε τα…
Α τι παιχνίδια παίζαμε; Τις μπίλιες τις λέγαμε. Βόλους. Τα γυάλινα, τα γυαλένια που λέμε. Είχε και χρωματιστές. Άλλες κόκκινες, άλλες πράσινες. Τσάντα είχατε; Δεν θυμάμαι αν είχα πολύ μικρός. Μετά την κατοχή μου έραψε ο πατέρας μου από ένα μουσαμά. Μία πρόχειρη και την είχα μέχρι το γυμνάσιο. Όλο το δημοτικό και στο γυμνάσιο. …
-Έπαιξα μερικά παιχνίδια που μερικά από αυτά είναι ίδια με αυτά που παίζετε εσείς τώρα. -Ας πούμε το κυνηγητό; Το κυνηγητό το παίζατε; – Όλα τα παιχνίδια τα παίζαμε. Παίζαμε κυνηγητό, κρυφτό… Παίζαμε στην αυλή του σπιτιού… -Παίζατε και τυφλόμυγα; – Και τυφλόμυγα παίζαμε και ποδόσφαιρο παίζαμε… Ποδόσφαιρο παίζετε; -Ναι!!!! Το αγαπημένο μου! -Το αγαπημένο…
Σκόπελος, αφήγηση: Γιώργος Παχής -Τι παιχνίδια παίζατε; – Παιχνίδια πάρα πολλά! Άλλα παιχνίδια έπαιζαν τα κορίτσια, άλλα παιχνίδια παίζαμε τα αγόρια. – Εμένα ο μπαμπάς μου, μου είχε πει ότι φτιάχνανε καραβάκια με κουπιά. – Με πτίκια. Τα πτίκια είναι ο φλοιός από τα πεύκα. Παίρναμε ένα κομμάτι από αυτό, τα σκαλίζαμε και τα κάναμε…
Στο σχολείο που πήγα εγώ ήμασταν πολλά παιδιά μαζί. Ήμασταν 50 παιδιά και μέναμε στο χωριό στα Λιβάδια. Λοιπόν ξέρετε τι παιχνίδια έπαιζα εγώ εκτός από κρυφτό κυνηγητό που παίζαμε… Μας έκανε η δασκάλα μας, μας κρεμούσε σε ένα σκοινάκι καραμέλες και γλειφιτζούρια. Μας βάζανε μέσα σε κάτι μεγάλε σακούλες που τα λέγανε τσουβάλια και…
